Een zomers schilderij van Harm Kamerlingh Onnes.
Een zomers schilderij van Harm Kamerlingh Onnes.

Beleef de zomer in Museum Voorschoten

Algemeen

Deze zomer is in het museum de tentoonstelling ‘Het verhaal van Voorschoten’ te bezoeken. Het culturele leven en de Voorschotense kunstenaars krijgen speciale aandacht. Zo hangt er een fraai schilderij van Harm Kamerlingh Onnes (1893 – 1985).

Veel mensen zullen de achternaam van deze schilder kennen van het universiteitsgebouw aan het Steenschuur in Leiden. Dat was vroeger een natuurkundig laboratorium en is genoemd naar Heike Kamerling Onnes, een beroemd natuurkundige en oom van de schilder. De vader van Harm was Menso, ook kunstschilder van beroep.

Harm Kamerlingh Onnes, geboren te Zoeterwoude, heeft op het gymnasium in Leiden gezeten maar had geen studiehoofd. Hij werkte liever met zijn handen. Toen hij achttien was kreeg hij van zijn vader toestemming om de school te verlaten en zich aan de kunst te wijden. Vader Menso raadde hem af lessen te volgen op de kunstacademie, en zei hem zijn eigen weg te zoeken als kunstenaar. Hij was van mening dat de academie een bolwerk van behoudzucht was, fnuikend voor het jonge schilderstalent. Harm kreeg bij het tekenen en schilderen adviezen van zijn vader en van zijn oom Floris Verster, een bekend Leids schilder die met Menso een atelier gedeeld had. Om in contact te komen met andere kunstenaars werd hij lid van het Leidse tekengenootschap ‘De Kunst om de Kunst’.

De ontwikkeling die Harm als kunstenaar doormaakte is wel bijzonder te noemen. In het begin werd hij sterk beïnvloed door het modernisme, zoals duidelijk naar voren komt uit zijn werk uit die periode: kubistische voorstellingen, landschappen en stadsgezichten in korte verfstreekjes (een grof soort pointillisme) tot zelfs geheel abstracte schilderijen. Maar algauw kwam hij tot het inzicht dat hij zijn passie niet kwijt kon in de abstracte kunst. Langzamerhand zou hij zijn eigen stijl vinden. Met de alledaagse tafereeltjes, met milde humor op een enigszins naïeve manier geschilderd, is hij bekend en geliefd geworden. In de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw had de kunstenaar een atelier aan de Molenlaan in Voorschoten, waar hij ook keramiek maakte. Hij was een van de oprichters van de Voorschotense Kunstkring.

Het schilderij dat nu in het museum is te zien, heet ‘Tuin in volle bloei’. Een uiterst zonnige en fleurige voorstelling, geschilderd in 1958. Is het een sombere, regenachtige dag? Bekijk het schilderij en het zomergevoel komt gegarandeerd weer terug!