Museum Voorschoten vertelt het verhaal van
M.F. Berkhout, burgemeester in oorlogstijd
In het museum is tot en met 15 mei de tentoonstelling ‘Voorschoten op de rails’ te zien. Naast de geschiedenis van trein en tram langs en door Voorschoten komen ook de spraakmakende ongevallen aan bod die zich in de loop van de tijd met het openbaar vervoer hebben voorgedaan. Zo kwam burgemeester Berkhout bij een spoorwegongeval om het leven.
Marinus Floris Berkhout, geboren in 1901, werd in 1936 benoemd tot burgemeester te Voorschoten. In die tijd heerste er grote werkeloosheid. Daarom nam Berkhout al in zijn eerste ambtsjaar het initiatief voor de aanleg van een wandelpark, als werkverschaffingsproject. De locatie, achter het gemeentehuis, was onderdeel van een uitbreidingsplan. Al in 1937 werd het park, hoewel het nog lang niet af was, feestelijk geopend als ‘Wilhelminapark’. Later zouden er nog delen aan toe worden gevoegd. De naam verwees naar de toenmalige koningin en dat was niet naar de zin van het Duitse gezag dat tijdens de jaren ’40-’45 in Nederland de dienst uitmaakte. Het park kreeg toen de naam ‘Raadhuispark’. Op 9 augustus 1944, vroeg in de ochtend, vertrok burgemeester Berkhout met de twee jonge wachtmeesters Leeuwis en De Vrij in dichte mist met de auto via Wassenaar naar Nijmegen. De Vrij zat aan het stuur. De spoorbomen van de overgang aan de Rijndijk bij De Vink waren gesloten, maar de trein bleef lang weg. De spoorwegwachter heeft toen de bomen geopend, hoogstwaarschijnlijk op bevel van de burgemeester. De aanstormende trein greep de auto, alle drie inzittenden kwamen om. Kort na dit noodlottig ongeval besloten de wethouders dat het Raadhuispark voortaan ‘Burgemeester Berkhoutpark’ zou heten.
Over de handel en wandel van burgemeester Berkhout tijdens de oorlogsjaren is veel te doen geweest. Hij is aangebleven, evenals het merendeel van zijn ambtgenoten, om te voorkomen dat een NSB’er in zijn plaats zou worden benoemd. Het gevolg was wel dat hij de maatregelen van het Duitse gezag uitvoerde, als een echte ‘burgemeester in oorlogstijd’. Hoe dan ook, in 2011 kwam de gemeenteraad van Voorschoten op basis van een onderzoek tot de conclusie dat er geen bewijzen zijn dat burgemeester Berkhout ‘fout’ heeft gehandeld tijdens de oorlog. In het museum zijn krantenartikelen over het ongeval en de begrafenis te zien, naast een ontwerptekening van een medewerker van de Zilverfabriek van Van Kempen en Begeer voor een herdenkingsplaquette voor burgemeester Berkhout.