Museum Voorschoten vertelt het verhaal
van treinen en stations
In Museum Voorschoten is nu de tentoonstelling ‘Voorschoten op de rails’ te zien. Er worden fraaie modellen van treinen en trams getoond, naast veel foto’s. Ook de geschiedenis van de stations komt aan bod.
In 1839 reed de eerste trein in Nederland, van Amsterdam naar Haarlem. Kort daarna werd deze lijn (enkelspoor) verlengd via Leiden en Den Haag naar Rotterdam. Het tracé liep over het landgoed Duivenvoorde. De eigenaar, jonkheer Steengracht, wist via zijn politieke contacten te bereiken dat er bij Voorschoten een halte kwam. Bijzonder, voor zo’n klein dorp dat het toen nog was. In mei 1843 kreeg Voorschoten zijn eerste ‘station’: een simpel houten gebouwtje, in feite een keet.
Vijfentwintig jaar later, na de verdubbeling van het spoor, kwam er een heus station. Het was een eenvoudig rechthoekig gebouw met een verdieping en een markies - een overkapping – aan de perronzijde. In het oorlogsjaar 1944, na het uitroepen van de spoorwegstaking, moest het station sluiten. Later stopten er alleen nog goederentreinen. In de jaren vijftig en zestig groeide Voorschoten uit tot een echte forensengemeente, en er kwamen veel verzoeken om het station te heropenen. Dat gebeurde in 1969; het dorp kreeg een nieuw station, een eenvoudig zeshoekig gebouwtje van het type ‘sextant’. Het oude station werd nog niet meteen afgebroken omdat het de dienstwoning was van de stationschef. In het begin van de jaren ’90 ging de lijn van twee naar vier sporen en werd de verkeerstunnel aangelegd. Er kwam een nieuw station dat in 1995 werd geopend.
Vlakbij de spoorbrug over de Oude Rijn, bij Ter Wadding, waren ‘De Groote Vink’ en ‘De Oude Vink’ drukbezochte café-restaurants met speeltuinen. Tegenwoordig gaat daar de weg onder het spoor door, maar vroeger zag het er heel anders uit. Het was een belangrijk verkeersknooppunt, met een gelijkvloerse spoorwegovergang naar de Rijndijk. In de eerste decennia van de 20e eeuw, tot 1929, was daar ook een treinhalte. Pas in 1985 werd er weer een station De Vink geopend, een stukje verderop richting Voorschoten, op de grens tussen de gemeenten Leiden (de wijk Stevenshof) en Voorschoten (Noord-Hofland). Na de werkzaamheden aan het spoor kreeg ook De Vink in 1995 een nieuw station. In het museum is nog veel meer te zien en te lezen over ruim anderhalve eeuw trein en tram. Kijk op de website museumvoorschoten.nl voor de openingstijden.