Helikopter historie MVK Valkenburg komt woensdag weer even tot leven

Komende woensdag 16 november vormt het nu nog grotendeels lege terrein van het voormalige Marinevliegkamp (MVK) Valkenburg het decor van de grootschalige militaire gevechtsoefening ‘Falcon Autumn’ die sinds eind oktober op wisselende locaties in het land wordt gehouden. 

Door Jos Knijnenburg

De eerste beelden van de oefening die via de socials van Defensie en andere media online zijn verschenen zien er ronduit spectaculair uit. De actuele achtergrond van de militaire manoeuvres waarvoor wordt getraind, de internationale spanningen aan de grenzen van het NAVO-grondgebied, is en blijft bittere ernst.

Defensie kondigde al voor het begin van de legeroefening ‘Falcon Autumn' het publiek via haar socials zoals twitter en instagram op de hoogte te houden. Vorige week waren de eerste beelden ook al tijdens NOS-Journaalbulletins te zien. Het laagvliegen met tientallen helikopters boven het immense en grotendeels verlaten ogende terrein van het vroegere vliegveld Valkenburg zal alleen al door het geluid ook in de omgeving niet onopgemerkt voorbij gaan. Zo maken de vliegende werkpaarden van Defensie, de immense en met twee rotors uitgeruste Chinook helikopters, een kabaal dat niet binnen de hekken van het oude vliegveld zal blijven. Het bijzondere van de oefening ‘Falcon Autumn', waarvoor Nederland met onder andere Amerikaanse en Poolse eenheden samenwerkt die zelf ook vliegend materieel meenemen, is dat het een training voor snelle grootschalige luchtlandingsoperaties betreft die niet met vliegtuigen, maar met helikopters wordt uitgevoerd. Defensie steekt daarbij niet onder stoelen of banken dat de Russische inval in Oekraïne aantoont hoe belangrijk het is dat de Nederlandse krijgsmacht en haar internationale bondgenoten goed getraind paraat moeten zijn om, indien nodig, het grondgebied van het NAVO-bondgenootschap te verdedigen. Het is inmiddels alweer bijna 16 jaar geleden dat Valkenburg als marinevliegkamp werd gesloten. Daarmee kwam een einde aan een lange naoorlogse periode waarin Wassenaar vertrouwd was met vliegtuigen als de Lockheed Neptune, de Brequet Atlantic en de Lockheed Orion die brommend het luchtruim boven het dorp doorkliefden. Valkenburg stond niet echt bekend als een helikopterbasis. Toch zijn er jarenlang wel degelijk helikopters gestationeerd. Voorbeelden zijn het helisquadron 7 dat tussen 1962 en 1974 vanaf MVK Valkenburg vloog met Augusta Bell-toestellen en helisquadron 8 dat tussen 1952 en 1968 vanaf Valkenburg vloog met verschillende types van het befaamde Sikorsky. Tijdens de watersnoodramp in februari 1953 was dit squadron vanaf Valkenburg zeer actief met het redden van mensen en het afwerpen van voedsel en hulpgoederen in het getroffen zuidwesten van ons land. In december 1990 bood het MKV Valkenburg tijdens de Golfoorlog in Irak, militair een bijna intimiderende aanblik. In het kader van de operatie ‘Deforger' werd een gigantische hoeveelheid militair materieel, waaronder meer dan 400 helikopters, vanuit de Verenigde Staten via Nederland naar Irak getransporteerd. Valkenburg fungeerde tijdelijk als parkeerterrein voor onafzienbare rijen Amerikaanse gevechtshelikopters. Tijdens de naoorlogse helihistorie van het MVK Valkenburg ging het nog weleens mis op en rond het vliegveld. In 1965 raakten twee vanaf Valkenburg opgestegen heli's die in formatie vlogen, elkaar met de rotorbladen en moesten in het Groene Hart een noodlanding maken. In 1968 werd een helikopter met motorstoring nabij een boerderij vlakbij het marinevliegkamp netjes aan de grond gezet en de bemanning kreeg een kop koffie van de boerin. In 1969 moest een heli vlakbij buurtschap De Tien Huizen en dus nabij de Wassenaarse gemeentegrens, na een motorstoring een noodlanding maken. Ook hier liep het goed af voor de bemanning, al raakte het toestel zo zwaar beschadigd dat het einde oefening was.