Na 77 jaar opnieuw een op de Waaldorpervlakte
begraven verzetsman dankzij DNA geïdentificeerd
Wat zich tijdens de Tweede Wereldoorlog precies op de Waalsdorpervlakte in Wassenaar allemaal heeft afgespeeld en hoeveel mensen hier precies door de Duitsers om het leven zijn gebracht, zal wellicht nooit meer worden achterhaald. De officiële bekendmaking afgelopen zaterdagmiddag via de site van het Ministerie van Defensie dat na 77 jaar opnieuw een tot nu toe onbekende verzetsman, die op de vlakte naamloos werd begraven met succes is geïdentificeerd, betekent dat de lijst met onbekende slachtoffers langzaam steeds korter wordt.
Door Jos Knijnenburg
Een jaar geleden kreeg in de aanloop naar de Dodenherdenking van 2021 Fietspad 10 over de Waalsdorpervlakte de naam Pieter Kuijtpad. Pieter Kuijt (1892–1972) was een helmplanter uit Katwijk die werkte voor Leidsche Duinwater Maatschappij die tijdens de oorlog uit hoofde van zijn functie toegang tot de Waalsdorpervlakte had. Hij markeerde daar stiekem vers gedolven graven van doodgeschoten mensen met helmgras, zodat deze later konden worden teruggevonden. De meeste geëxecuteerden konden na de oorlog worden geïdentificeerd, maar volgens opgave van Defensie liggen er op het Ereveld in Loenen en elders nog altijd enkele tientallen slachtoffers van de Waaldorpervlakte naamloos
begraven.
Na onderzoek door de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht (BIDKL) is recent de identiteit van de Haagse gemeenteambtenaar Cornelis Pieter (Kees) Kreukniet vastgesteld. De identificatie kwam tot stand dankzij DNA dat onlangs door een achterneef van Kreukniet werd aangeleverd. Het NOS-journaal toonde zaterdagmiddag en -avond hoe nabestaande Joop Kreukniet op het Ereveld in Loenen een ontmoeting had met Els Schiltmans. Zij is identificatiespecialist van de Koninklijke Landmacht, die de stoffelijke resten van Kees Kreukniet letterlijk in haar handen heeft gehad en voor wie het ook een bijzonder moment was. De sobere steen met de tekst ‘Onbekende Nederlander’ kan eindelijk plaatsmaken voor een echt grafmonument. Het verhaal van Kees Kreukniet, die in oktober 1944 was gearresteerd en opgesloten in het Scheveningse Oranjehotel wegens het drukken en verspreiden van illegale lectuur, is bijzonder omdat in het Dodenboek van het Oranjehotel stond opgetekend dat hij aan longontsteking en pleuritus was overleden.
Uit onderzoek door de BIDKL bleek dat de door de Duitse autoriteiten opgegeven doodsoorzaak onjuist was. In 1947 werden de stoffelijke resten van Kreukniet gevonden in een anoniem groepsgraf op de Waalsdorpervlakte. “Hij was onmiskenbaar om het leven gebracht door een vuurpeloton”, zo schrijft Defensie. De identificatie van Kees Kreukniet die in de aanloop naar de Dodenherdenking 2022 wereldkundig werd gemaakt, werd afgelopen weekeinde online door talloze media gemeld. Het belang van de Waalsdorpervlakte voor de herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog werd afgelopen september nog eens benadrukt toen het duingebied nabij de gemeentegrens tussen Den Haag en Wassenaar de status van Rijksmonument verwierf. Inmiddels is er een fraaie brochure verschenen waarin een nieuwe 11 km lange fietsroute wordt beschreven onder de titel ‘Van Nationaal Monument Oranjehotel naar de Waalsdorpervlakte’. Verkrijgbaar bij het bezoekerscentrum van Dunea in de Vallei Meijendel. De afgelopen jaren hebben we in deze krant vaker aandacht besteed aan succesvolle identificaties van slachtoffers van de Waalsdorpervlakte.
De lijst met namen op de site erepelotonwaalsdorp.nl, maar ook de in 2016 opgestelde namenlijst met Wassenaarse oorlogsslachtoffers op oudwassenaer.nl, waarop de Waalsdorpervlakte nadrukkelijk figureert, tonen aan dat er nog altijd verhalen te vertellen blijven. Inmiddels is er in Wassenaar een speciaal Ereboek met verhalen van oorlogsslachtoffers vervaardigd, met een titel die ook het oorlogsmonument aan de Schouwweg siert: ‘Voor hen die vielen’. Het BIDKL roept via defensie.nl, nabestaanden van slachtoffers van de Waalsdorpervlakte die zich nog niet hebben gemeld, op om contact op te nemen via bidkl@mindef.nl en DNA af te staan.