Cijfers achter gemeenteraadsverkiezingen illustreren de wil van de Wassenaarse kiezer
Voorafgaande aan het uitzwaaien van de vertrekkende raadsleden afgelopen maandag en de daaropvolgende installatie van de nieuwe gemeenteraad op woensdag jl., publiceerde Wassenaar in twee etappes de cijfermatige resultaten van de raadsverkiezingen op 16 maart jl. De uitslag werd maandagavond tijdens de laatste vergadering van de oude raad “onomslotelijk” vastgesteld. Burgemeester Leendert de Lange bedankte daarbij de vele mensen die de verkiezingen logistiek en organisatorisch mogelijk maakten.
Door Jos Knijnenburg
Het is een aloude waarheid dat de kiezer altijd gelijk heeft. Maar bij verkiezingen kan het balletje voor bepaalde betrokken partijen ook een goede of minder goede kant uitrollen. Neem nu de verdeling van de restzetels in de nieuwe gemeenteraad. Uit de statistieken van de laatste gemeenteraadsverkiezingen blijkt dat Hart voor Wassenaar, D66 en GroenLinks elk een restzetel konden incasseren. Daarmee kwam Hart voor Wassenaar uit op 5 zetels en evenaarde daarmee de VVD in aantal zetels. Dankzij een restzetel werden D66 en GroenLinks met elk 2 zetels net zo groot als het CDA. In totaal brachten 11.331 van de 20.328 kiesgerechtigden hun stem uit, een opkomstpercentage van zo’n 56 procent, waarbij de burgemeester maandagavond de kanttekening plaatste dit “jammer” te vinden. “Werk aan de winkel”, aldus De Lange.
In Wassenaar werd dit keer 1.426 stemmen via volmachten uitgebracht. De kans is aanzienlijk dat Wassenaar bij de raadsverkiezingen in 2026 voor een aantal stembureaus op zoek moet naar een andere locatie. Stembureau 7 (Den Deijlschool) maakt plaats voor woningen, nummer 8 (Sion) maakt onderdeel uit van het complex van de Jozefkerk dat enkele dagen na de verkiezingen definitief werd gesloten en ook de toekomst van nummer 9 (Gemeentekantoor) is ongewis. Uit de processen verbaal van de 14 stembureaus blijkt dat de meeste stemmen (1.112) in het Gemeentekantoor werden uitgebracht terwijl stembureau 13 (ABF-kantine) 213 kiezers over de vloer kreeg.
Die zorgden in het uiterste noordoosten wel voor een verrassing door de meeste stemmen (60) op Lokaal Wassenaar uit te brengen. Opmerkelijk, in Raadhuis De Paauw ontstond een discussie met een kiezer over het stemmen bij volmacht. “Hij vergeleek Nederland met Rusland”, aldus het proces verbaal. In de Den Deijlschool verscheen een kiezer met een onleesbare legitimatie. De kiesdeler kwam uit op 11.331 uitgebrachte stemmen gedeeld door 21 beschikbare raadszetels en dat is 539,57.
Gekozen kandidaten van een bepaalde partij met een behaald aantal stemmen dat hoger is dan 25% van de kiesdeler (134,88) zijn zoals dat zo mooi heeft, met voorkeur gekozen. Bij de VVD betreft dat 3 (van de 5) gekozen raadsleden, maar opmerkelijk is dat bij Hart voor Wassenaar niemand van de vijfkoppige fractie zonder voorkeurstemmen is gekozen. De drie vrouwen in de nieuwe fractie van Hart voor Wassenaar boekten met respectievelijk 591, 382 en 267 stemmen een prima resultaat. Bij Lokaal Wassenaar scoorde Maria Bellekom-Vogels met 543 stemmen hoger dan lijstrekker Jeroen Gankema die op 492 stuks bleef steken. Nummer 3 in de nieuwe fractie wordt Bart Boon dankzij de door hem behaalde 166 voorkeurstemmen. De tweede zetel van GroenLinks gaat niet naar de nummer 2 en oud boegbeeld Aart van Sloten, maar naar Susanne van Eps-Habibe die vier keer zoveel stemmen kreeg. Wassenaar lijkt helemaal klaar met het verschijnsel zetelroverij dat de raad de afgelopen vier jaar teisterde. Ex-CDA-er Ronald Zoutendijk roeide voor zijn nieuwe partij DLW slechts 38 stemmen binnen.
Hans Mulder, die in 2018 samen met zijn echtgenote als Fractie Mulder de verkiezingswinst van Hart voor Wassenaar na de formatie volledig liet verdampen, behaalde voor de liberalen die hem politiek asiel verleenden slechts 74 stemmen en is daarmee van alle 21 gekozen raadsleden op afstand degene met het kleinste mandaat van de kiezer. De nieuwe gemeenteraad telt vooralsnog 10 vrouwen. Afhankelijk van de uitkomst van de formatie van een nieuw college kan de samenstelling nog veranderen. Drie van de gekozen raadsleden, Caroline Klaver-Bouman (VVD), Hubert Schokker (CDA) en Ritske Bloemendaal (D66) maken als wethouder deel uit van het zittende college. Puur op basis van de nieuwe zetelverdeling heeft de huidige coalitie (VVD, CDA, Lokaal Wassenaar, D66) nu 12 van de 21 zetels en zou op basis daarvan kunnen doorregeren. De grote verkiezingswinst van Hart voor Wassenaar betekent echter ten opzichte van 2018 toen de partij tijdens de formatie afhaakte, een nieuwe ronde met nieuwe kansen.