Doorgewinterde Wassenaarkenners helpen het verhaal van Wassenaar te herschrijven
AlgemeenAfgelopen vrijdag publiceerde de gemeente Wassenaar op haar site een geactualiseerde en aangevulde versie van ‘Het verhaal van Wassenaar’. De eerste editie van dit verhaal verscheen in 2014 en diende als onderbouwing van het Paraplubestemmingsplan Cultureel Erfgoed Wassenaar. Een overkoepelend bestemmingsplan waarin alle waardevolle panden en objecten staan beschreven. Karakteristiek erfgoed speelt een belangrijke rol in ‘Het verhaal van Wassenaar’. De ruim 180 pagina’s omvattende herziene publicatie, die recent is verschenen, vormt opnieuw een onderlegger van beleid. In dit geval betreft dat de nog op te stellen Omgevingsvisie en het Omgevingsplan die heel Wassenaar zullen omvatten.
Door Jos Knijnenburg
Wethouder Kees Wassenaar (Erfgoed) stelt in het voorwoord dat ‘Het verhaal van Wassenaar’ geen verhaal voor in de boekenkast is, maar is bestemd om “mee aan de slag te gaan”. Het verschijnt in een zeer beperkte oplage (vijftig stuks) in druk, maar deze zijn vooral bestemd voor de “Wassenaarkenners” die een steentje hebben bijgedragen aan de nieuwe editie. In een aantal gevallen betreft het auteurs van boeken en andere publicaties die 2014 zijn verschenen. De digitale uitgave is voor iedereen op wassenaar.nl te lezen.
‘Het verhaal van Wassenaar’ bevat op de laatste pagina’s een opsomming van de kernwaarden en kernkwaliteiten van Wassenaar. In de eerste alinea wordt daarbij de toon al aangegeven, als er wordt gesproken over “een eeuwenoude, exclusieve leefomgeving in de achtertuinen van Den Haag en Leiden”. Kort samengevat in de slogan ‘’Landgoed aan zee” en dat is niet geheel toevallig ook de titel van de laatste Structuurvisie. Het dorp heeft volgens het verhaal een eigenheid die als “uniek in Nederland” wordt bestempeld. De vele kwaliteiten die Wassenaar rijk is, van het vele groen tot de internationale betekenis en van de veelheid aan landschappen tot aan de buitenplaatsencultuur, nopen tot alertheid. Erosie van de bijzondere waarden van Wassenaar zou leiden tot “een afname van de leefkwaliteit en een bedreiging van de welvaart”.
De nieuwe ambtelijke organisatie, het toekomstige gemeentebestuur en alle kandidaat-raadsleden kunnen straks dus aan de bak met dit ‘Verhaal van Wassenaar’. De rest van Wassenaar kan dat natuurlijk ook. Want het verhaal leest als een boek en is van buitengewoon fraai illustraties voorzien. Dat de meest recente foto’s uit 2021 dateren is onder andere te zien aan Raadhuis De Paauw dat in het verhaal schittert met het nieuwe okergele exterieur. Het ontstaan van Wassenaar als strandwallenlandschap achter de duinen is natuurlijk al honderdduizend keer opgeschreven, maar spreekt dankzij sommige visualisaties toch tot de verbeelding. De weergave van de agrarische betekenis van Wassenaar met alle verdwenen en nog bestaande boerderijen, in combinatie met duin enclaves, historische bossen en open landschappen zagen we nog niet eerder in boeken over Wassenaar.
Het is duidelijk dat de gemeente voor de nieuwe versie van het ‘Verhaal van Wassenaar’ dankbaar gebruik heeft gemaakt van wat sommige Wassenaarkenners eerder op schrift stelden. Het prachtige boek van Robert van Lit over de archeologie van Wassenaar, zijn klassieker over boerderijen waaraan hij meeschreef, maar ook de uitputtende studie van Peter ten Arve naar architect Van Lindonk en de vele publicaties van Kees Neisingh over militair erfgoed in Wassenaar, het is allemaal verweven in het verhaal. Dat overigens volgens wethouder Wassenaar niet af is en ook nooit compleet zal worden. Want iedere dag komen we meer te weten over de bijzondere geschiedenis van Wassenaar en er komen elke dag verhalen bij.
Zelf mochten we dat precies een jaar geleden nog aan den lijve ondervinden, zoals op bijgaande foto is te zien. De scène op het ijs van de veenwatering werd vastgelegd tijdens Valentijnsdag 2021. De afgelopen weken zagen we dagelijks schaatswedstrijden op televisie, tijdens de Olympische Winterspelen. Op 18 februari is de 1.000 meter voor mannen het sluitakkoord.
Vorig jaar om deze tijd waren plekken in Wassenaar per schaats bereikbaar waar je normaliter zelden of nooit komt. Een ervaring die na zo’n tocht op zich al een verhaal oplevert. Bij de Zuidwijkse molen achter het eeuwenoude landgoed Zuidwijk (rechts op de achtergrond) ervaart men binnen Wassenaar een zeldzaam goed bewaard gebleven landschappelijke openheid. En ook dat is onmiskenbaar een eeuwenoude kwaliteit van Wassenaar om te koesteren.