Foto: Jos Knijnenburg
Foto: Jos Knijnenburg Foto:

Als de kerstboom het in de tuin echt naar

de zin heeft kan ie nooit meer naar binnen

Voor wie deze dagen een afgezaagde kerstboom als op de foto of een kunstboom in huis heeft gehaald is het geen optie, maar menige kerstboom met een kluit belandt na de feestdagen weer in de volle grond. Wanneer dat de eigen tuin betreft, dan kan dat letterlijk en figuurlijk omvangrijke gevolgen krijgen, zo weten we inmiddels uit eigen ervaring.

Door Jos Knijnenburg

Een kleine 25 jaar geleden besloot uw correspondent om zijn kerstboom met kluit na de feestdagen een plekje in de eigen achtertuin te geven. Het jaar daarna kreeg de boom op enkele meters afstand gezelschap van een tweede exemplaar. Alleen is maar alleen, ook na de kerst. Beide kerstbomen waren Nordmannen en zogezegd uit hetzelfde hout gesneden. Qua uiterlijk was het duo aanvankelijk niet bepaald een sieraad voor de tuin. Het korte verblijf in de warme woonkamer was beiden duidelijk niet in de koude kleren gaan zitten. Eenmaal ontdaan van lampjes, slingers en kerstballen oogden ze als scharminkels. Gelukkig stonden ze een beetje achterin, goed gecamoufleerd door het nodige andere groen. De eerste jaren was de groei beperkt, maar eenmaal “aangeslagen” werden ze breder en gingen samen de hoogte in. Inmiddels reiken beiden tot een meter of negen hoog en het einde lijkt nog niet in zicht. Pal naast de beide kerstbomen is spontaan een Goudiep omhooggekomen met al even weinig hoogtevrees. 

De Nordmannen hebben inmiddels een dermate omvang dat ze met geen stok meer zijn te bewegen om ooit nog binnen als kerstboom te fungeren. Tot groot vermaak van allerlei vogels. De ook in de winter groenblijvende lange slungels die hoog boven de aangrenzende tuinen uitsteken, worden graag gebruikt als uitkijkpost, slaapplek en toevluchtsoord voor roofvogels en katten en slaapplek. Een blik op de kerstbomen doet de onvermijdelijke vraag rijzen hoe hoog ze kunnen groeien. Om ze ooit nog van een piek te voorzien zou nu al een hoogwerker moeten worden ingeschakeld. Het was even schrikken afgelopen zaterdagmorgen. AD-tuingoeroe Romke van der Kaa liet in zijn rubriek ‘Eigen tuin eerst’ zijn licht schijnen over de vraag of je een kerstboom met een kluit na de feestdagen nu wel of niet in de tuin kan planten. “De Nordmannspar groeit in het wild in de Kaukasus en wordt daar 50 tot 60 meter hoog”, aldus de tuinspecialist. Nu ligt Wassenaar Noord pal onder de aanvliegroute van de Kaagbaan op Schiphol. Het zal toch niet zo zijn dat de kerstbomen straks met rode lampen moeten worden uitgerust zoals het duo windmolens langs de A4 bij Zoeterwoude dat vanuit Wassenaar is te zien? 

Gelukkig voorspelde Romke van der Kaa dat een Nordmann in een Nederlandse tuin minder hoog wordt dan in de bergen. Maar zijn taxatie dat een dergelijke spar na 20 jaar de hoogte van een gemiddelde doorzonwoning bereikt kunnen we inmiddels volledig onderschrijven. Wie dat niet ziet zitten, bijvoorbeeld omdat de omvang van de tuin dat niet toelaat, zijn er alternatieven. Op het landgoed Duivenvoorde in Voorschoten is een kerstbomenbos. Daar mogen sinds jaar en dag kerstbomen voor de kerst worden uitgegraven en na de feestdagen worden teruggebracht. Sinds een jaar of vier is er op een stukje land op de grens van Wassenaar en Leiden een kerstbomenasiel. Hier kunnen bezitters van een kerstboom met kluit na de jaarwisseling terecht om de boom te brengen. Elke kerstboom krijgt een registratie en de eigenaren ontvangen in november een berichtje of de boom nog leeft of niet, waarna deze kan worden opgehaald. 

Het kerstbomenasiel bevindt zich op de locatie waar in augustus 2014 één van de allerlaatste protestacties tegen de aanleg van de Rijnlandroute werd gehouden. In tegenstelling tot de kerstbomen op Duivenvoorde, genieten de bewoners van het kerstbomenasiel nabij het Valkenburgse Meer van een wijds uitzicht over de Groene Zone. Wie zijn kerstboom met kluit na de feestdagen een hernieuwd leven in de volle grond gunt dient deze niet te dicht bij de verwarming te plaatsen, de kluit goed nat te houden en na de feestdagen even in een koele schuur of garage te zetten om de acclimatiseren. Dat klinkt als een afgezaagd verhaal maar deze kwalificatie zouden we in dit verband toch niet willen gebruiken.