Foto: Jos Knijnenburg
Foto: Jos Knijnenburg Foto:

Discussie over grenscorrecties tussen Wassenaar en haar buurgemeenten
is van alle tijden

Het Haagse CDA-gemeenteraadslid Cees Pluimgraaff lanceerde in april middels schriftelijke vragen aan B en W van Den Haag een opmerkelijk voorstel. Hij opperde dat een grenscorrectie tussen Wassenaar en Den Haag, waarbij het voor woningbouw bestemde ANWB-terrein tot het grondgebied van de Hofstad zou gaan behoren, tot wat hij noemde “een win-winsituatie” zou kunnen leiden. Een oplossing voor een deel van de woningbouwopgave die Den Haag heeft en tegelijkertijd “een mogelijke ontlasting voor de woningopgave die de gemeente Wassenaar heeft”.

Door Jos Knijnenburg

Pluimgraaff, die op beeld niet zelden oogt als een gesoigneerde Wassenaarder, meende dat Den Haag middels een grenscorrectie met Wassenaar de regie over de bouwplannen op het ANWB-terrein in handen zou krijgen en daarmee meer grip op de effecten voor het aangrenzende Benoordenhout. De creatieve Haagse Christendemocraat deed ook een geografische suggestie voor een mogelijke grenswijziging. Hij dacht daarbij aan het gebied tussen Duinzigt en Clingendael en noemde “de sloot, die grofweg loopt tussen het Duinbosch en de Amonsvlakte” als optie voor een nieuwe gemeentegrens tussen Den Haag en Wassenaar. 

Volgens Cees Pluimgraaff zou een grenswijziging ook “geen unicum zijn in de gezamenlijke geschiedenis van Den Haag en Wassenaar”, waarbij hij verwees naar een grenscorrectie uit 1995. Hij doelde daarbij op een wijziging van de Haags/Wassenaarse gemeentegrens die het in de tweede helft van de jaren negentig mogelijk maakte dat een nieuw woonwagenkamp, gerealiseerd tussen de Haagse wijk Mariahoeve en het tracé van de latere Noordelijke Randweg (N14), een geheel Haagse aangelegenheid werd. De tientallens woonwagenbewoners die hier kort voor de eeuwwisseling neerstreken en genoten van een het toen nog geheel vrije uitzicht richting de Wassenaarse Horsten, gaven het kamp de naam ‘Zonnedaal’ (zie de foto uit 1999), een vette knipoog naar een zekere familie Flodder. Wassenaar kreeg als wisselgeld voor het afstaan van dit stukje grondgebied, een Haags perceel langs de
Benoordenhoutseweg.

Dat de grenzen tussen Den Haag en Wassenaar in het verleden nogal eens werden gewijzigd is inderdaad geen unicum. Al vanaf 2015 omvatten de jaarverslagen van de Historische Vereniging Oud Wassenaer (zie wassenaartoen.nl) elk jaar een lezenswaardige bijdrage over “de grenzen van Wassenaar”, waarbij van zuid naar noord steeds een deel aan de orde komt. Voor wat betreft de grens tussen Den Haag en Wassenaar beschreef Ed Janson in zijn boekje ‘Historische Verkenningen’, in juni 1967 een cadeautje van de gemeente voor alle zesdeklassers die de lagere school verlieten, enkele wandelingen door Haagse gebieden die ooit tot Wassenaar behoorden, zoals Marlot, Reigersbergen en zelfs het perceel van Paleis Huis ten Bosch. 

De kans dat het ANWB-terrein, Clingendael en Oosterbeek iets dergelijks overkomt, lijkt klein.
B en W van Den Haag lieten eind vorige maand in een reactie op de vragen van CDA-er Cees Pluimgraaff weten daar geen heil in te zien. CDA Wassenaar was overigens ook bepaald niet gecharmeerd van het idee van haar Haagse partijgenoot. Dit betekent dat met betrekking tot de plannen voor het ANWB-terrein Wassenaar de planologische autoriteit blijft en de ver van de dorpskern geplande woningbouw kan blijven optellen bij haar eigen opgave.
Maar ook aan de noordzijde van Wassenaar spelen gemeentegrenzen een grote rol bij de uitbreiding van de verstedelijking. Op 1 juli 1966 annexeerde Leiden de Stevenshofjespolder tussen de Rijndijk en de grens met Wassenaar, die tot dat moment tot het grondgebied van Voorschoten behoorde. Het werd de opmaat van de bouw van de Leidse wijk Stevenshof die zich vanaf de jaren tachtig als een olievlek uitbreidde. Zover dat de Rijnlandroute letterlijk een grensgeval is geworden.

Aan de andere zijde van de A44 vocht Wassenaar als een leeuw om de uitbreiding van het Valkenburgse Meer (behorend tot Katwijk) buiten haar grenzen te houden, maar tevergeefs. Het verzet strandde bij de Raad van State en het Wassenaarse bestemmingsplan Landelijk Gebied werd zodanig gewijzigd, dat een flinke strook van de Groene Zone door uitbreiding van de zandwinning straks verandert in een Kletsnatte Zone. Westelijk van de Zijlwatering speekt de huidige gemeentegrens tussen Katwijk en Wassenaar een cruciale in het streven van Wassenaar om de Groene Zone zoveel mogelijk te vrijwaren van de bebouwing van Valkenhorst. Gezien de felle reactie van Wassenaar op het ontwerp-bestemmingsplan Valkenhorst zal ook die discussie nog wel even voortduren.