Waalsdorpervlakte het hele jaar door een indringende plek van bezinning op WO II

De Waaldorpervlakte, tijdens de Dodenherdenking van gisteravond nog het toneel van de jaarlijkse Stille Tocht, trekt ieder jaar ook op 5 mei heel veel belangstellenden. Mensen die een kijkje komen nemen bij het monument waar op Bevrijdingsdag de vlag niet halfstok, maar in top hangt. Nooit meer oorlog. Van die gedachte raak je hier vanzelf doordrongen.

Door Jos Knijnenburg

De jaarlijkse Dodenherdenking op de Waalsdorpervlakte wordt voorbereid, georganiseerd en begeleid door de Vereniging Erepeloton Waalsdorp. Op dit moment telt de vereniging ongeveer 75 leden. Het exacte aantal mensen dat hier tijdens de Tweede Wereldoorlog het leven liet is niet bekend, maar wordt geschat op tussen de 250 en 280. De Vereniging Erepeloton Waalsdorp heeft onlangs haar website (erepeloton.nl) ingrijpend vernieuwd. De site is bedoeld als “een eerbetoon aan alle verzetshelden die in de Tweede Wereldoorlog door de bezetter op de Waalsdorpervlakte zijn gefusilleerd”. De daarop te vinden slachtofferlijst omvat de gegevens van meer dan 200 geëxecuteerde verzetsstrijders. Het is de chronologie in de lijst die duidelijk maakt dat op de Waaldorpervlakte niet alleen enkelvoudige executies plaatsvonden, maar ook massa-executies. Zoals op 13 maart 1941 toen hier een groep leden van de Verzetsgroep De Geuzen om het leven werd gebracht, een noodlot dat door Jan Campert is vereeuwigd in het gedicht ‘Het lied der achttien dooden’. De vernieuwde website van de Vereniging Erepeloton maakt melding van een bijzondere gebeurtenis die precies 82 jaar later, op 13 maart jl. op de Waalsdorpervlakte plaatsvond. Een select groepje leden van de Tweede Kamer brachten als eerbetoon toen een bezoek aan de vrijwel uitgestorven vlakte, waar vrijwilligers van het Erepeloton vertelden over wat hier is gebeurd. Onder de aanwezigen was ook Caroline van der Plas die met haar partij BBB nog geen 48 uur later tijdens de Provinciale Statenverkiezingen een monsterzege behaalde. “Bezinning tussen het (soms lege) campagnegeweld”, twitterde Tweede Kamerlid Harmen Krul. Bezinning is iets wat veel bezoekers hier het hele jaar door vinden. Alleen, met familie of vrienden of in groepsverband. Talloze klassen zijn hier geweest en de belangstelling neemt alleen maar toe. Enkele jaren geleden begon de Vereniging Erepeloton Waalsdorp met het op 5 mei uitnodigen van het publiek ter plaatse, om ter herinnering wat van de rood-wit-blauw geverfde dennenappels die op televisie altijd zo prominent in beeld zijn, mee te nemen. Een gebaar dat van meet af aan op prijs werd gesteld. De omgeving van het eenvoudige monument en de Bourdonklok is zo bijzonder dat dit stukje duingebied inmiddels de status van rijksmonument heeft gekregen. In een afgesloten duinpan staat het zogeheten Fusilladekruis als stille getuige van de gruwelijkheden die op die plek plaatsvonden. Vlakbij het fietspad tussen Den Haag en Meijendel staat het Represaillekruis of Rauterkruis (zie foto). Ter nagedachtenis aan de grootste massa-executie op de Waalsdorpervlakte. Op 8 maart 1945 werden hier 38 mensen doodgeschoten als vergelding voor de (overigens niet specifiek geplande) aanslag op de beruchte SS-er Hans Rauter. Hij overleefde de aanslag maar werd in maart 1949 zelf op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd.