Afbeelding

Nieuwe staatssecretaris Marnix van Rij begon zijn politieke loopbaan in Wassenaarse gemeentepolitiek

Algemeen

Nieuwe staatssecretaris Marnix van Rij begon zijn politieke loopbaan
in Wassenaarse gemeentepolitiek

De beoogde nieuwe staatssecretaris van Fiscale Zaken in het kabinet Rutte IV, CDA-er en fiscaal-jurist Marnix van Rij (1960) begon zijn politieke loopbaan in Wassenaar, waar hij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1986 als 25-jarige in de raad werd verkozen. Kort voor die verkiezingen stond Marnix van Rij, samen met de huidige CDA-fractievoorzitter Ronald Everard aan de wieg van de jongerenafdeling van de plaatselijke Christendemocraten, het CDAJA.

Door Jos Knijnenburg

Als zoon van Cees van Rij, die zich in 1970 als lid van de Combinatie Christelijke Partijen (CCP) voor het eerst kandidaat stelde voor de Wassenaarse gemeenteraad en die een jaar voor zijn overlijden in 1983 nog lijsttrekker van CDA Wassenaar was, werd Marnix de politiek met de paplepel ingegeven. De beoogde nieuwe staatssecretaris werd overigens in Rotterdam geboren, maar hij verhuisde op 7-jarige leeftijd naar Wassenaar. Na vier jaar raadslidmaatschap werd Van Rij wethouder in deze gemeente en tussen 1994 en 1999 fungeerde hij nog als fractievoorzitter in de Wassenaarse gemeenteraad. Tussen februari 1999 en september 2001 was Marnix van Rij partijvoorzitter van het (landelijke CDA). Een fel conflict over de koers van het CDA op weg naar de Tweede Kamerverkiezingen in 2002 leidde niet alleen tot het vertrek van Van Rij als partijvoorzitter, maar ook tot de val van beoogd CDA-lijsttrekker Jaap de Hoop Scheffer. 

Marnix van Rij beschreef de leiderschapscrisis in zijn boek ‘Duizend dagen in de landspolitiek’. Hij verklaarde in januari 2003 in Vrij Nederland: “Ik heb het geschreven omdat ik verslag wilde doen van een belangrijke periode uit de politieke geschiedenis. Ik had behoefte verantwoording af te leggen voor de rol die ik daar zelf in had gespeeld”. Het boek begint met een hoofdstuk over zijn ervaringen in de Wassenaarse gemeentepolitiek, met een aardige visie op de plaatselijke politieke verhoudingen in de jaren tachtig en negentig. Het waren letterlijk en figuurlijk andere tijden. Toen Van Rij in 1986 raadslid werd had het CDA maar liefst 7 zetels in de gemeenteraad. Ter vergelijking, het huidige CDA-smaldeel in de raad omvat een fractie van twee leden en een separaat commissielid. Marnix van rij wordt op de site parlement.com getypeerd als een ‘ambitieuze fiscaal-jurist’.

Zijn politieke ambities blijken ook uit genoemd boek, waarin hij beschrijft hoe hij eind 1993 al een gooi doet naar het lidmaatschap van de Tweede Kamer. Dat lukt hem niet, maar wel was hij veel later, tussen 2015 en 2019 lid van de Eerste Kamer. Intussen bouwt hij een glanzende carrière op, onder andere als partner bij het fameuze accountantsbureau Ernst & Young. Vanuit zijn woonplaats Wassenaar verdwijnt hij uit beeld als hij begin 2020 regeringscommissaris op Sint Eustatius wordt om aldaar het bestuur op de rit te krijgen. In 2021 keert hij terug als interim-voorzitter van het CDA. Het afgelopen voorjaar komt Van Rij in die hoedanigheid in het nieuws door zijn persoonlijke inzet om het CDA-stemmenkanon Pieter Omtzigt, die dan ziek thuiszit, aan boord van het Christendemocratische schip te houden. Tevergeefs, zo zou later blijven.
Als één van de twee staatsecretarissen onder de nieuwe minister van Financiën Sigrid Kaag, wordt Marnix van Rij in hoofdzaak belast met Fiscale Zaken. Een gevoelige portefeuille met de mede door Omtzigt aangezwengelde Toeslagenaffaire nog vers in het geheugen. Menig Wassenaarder met een flink spaarsaldo op de vertrouwde bank, die bij de belastingaangifte de afgelopen jaren boven de vermogensvrijstellingen in box 3 uitkwam, en daardoor een ‘fictief rendement’ over dat vermogen moet betalen, terwijl de rente inmiddels negatief is, werd vlak voor de kerst verblijd met een uitspraak van de Hoge Raad. Die bepaalde in een door boze spaarders aangespannen zaak dat de spaartaks onrechtmatig is. De politiek is daarmee nu aan zet gekomen en interessant is of er een compensatie met terugwerkende kracht komt. De politiek ambitie om de spaartaks pas in 2025 op de schop te nemen lijkt nu definitief achterhaald. Het klinkt als een mooie uitdaging voor de nieuwe staatssecretaris Fiscale Zaken in Rutte IV.

Uit de krant